محمد رضا شاه پهلوی از تاریخ ۱۷ سپتامبر ۱۹۴۱
که در مجلس شورای ملی سوگند پادشاهی یاد کرد, و تا روز ۱۶ ژانویه ۱۹۷۹ که
با چشمانی پر از اشک ایران را برای همیشه ترک نمود, و تا روز اول آوریل
۱۹۷۹ که حکومت ایران از "مشروطه پادشاهی" به "جمهوری اسلامی" تغییر داده
شد, بمدت ۳۸ سال پادشاه ایران بود.
محمد رضا شاه پهلوی در حالی چشم از جهان فرو بست که در روزهای آخر زندگی و
دربدری, هیچ کشوری بنا به مقتضیات سیاسی و اقتصادی وقت پذیرای او نبود.
اکثریت اطرافیان او نیز دورش را خالی کرده و خودشان نیز دربدر به گوشه و
کنار جهان گریخته بودند. انور سادات رئیس جمهور فقید مصر تنها رئیس کشوری
بود که با آغوش باز پذیرای او شد و در پذیرایی از او و خانواده‌اش از هیچ
کوششی فروگذار نکرد.
محمد رضا شاه پهلوی در ساعت ۵ صبح روز یکشنبه ۲۷ ژوئیه ۱۹۸۰ (۵ امرداد ماه)
بدنبال بیماری سرطان کبد, در بیمارستان "معادی" قاهره, جان به جان آفرین
تسلیم کرد و پیکرش در دو روز بعد در ۲۹ ژوئیه ۱۹۸۰ در مسجد "الرفاعی" قاهره به خاک سپرده شد تا بنا بر وصیتش روزی در گورستان افسران و درجه دارن جانبخته ارتش شاهنشاهی, در ایران به خاک سپرده شود.
مورخین
و منتقدین بی‌طرف, از محمد رضا شاه بعنوان "وطن پرستی بزرگ اما با
اشتباهاتی خطیر" یاد میکنند. اینکه اشتباهات او چه بوده و اینکه آیا این
اشتباهات سزاوار چنان مجازات سختی از سوی ایرانیان بوده است یا خیر بحثی
جداگانه است. اما واقعیت این است که اگرچه به هنگام خروج او از ایران
فریادهای "تا شاه کفن نشود این وطن وطن نشود" در سراسر ایران طنین انداز
بود و مجسمه‌های او توسط مردم در خیابانها سرنگون میشد, اما اینک پس از
گذشت بیش از یکربع قرن از درگذشتش, بی‌شک عقیده طیف بزرگی از ایرانیان نسبت
به وی کاملا متفاوت با روزی است که با چشمهای پر از اشک ایران را برای
همیشه ترک گفت.
محمد رضا شاه در آخرین کتاب خود, پاسخ به تاریخ, از جمله اینچنین مینویسد:
".... اگر شیطانی در کار باشد, نبرد با او در ذات مطهر اسلام, برای تربیت,
اعتلا و بخشایش آدمی است...احترامی که برای دینمان داشتم مانع از آن میشد
که نسبت به بعضی از مفتریان شدت عمل به خرج دهم. وانگهی, باورم نمیشد که
مردم آن همه دروغ را باور کنند".
و در وصیتنامه خود که آخرین مکتوب رسمی او تلقی میشود ایچنین دار فانی را وداع میگوید:
"....من
در این دقایق واپسین, شیرینی خاطرات افق ایران عزیز را که به آن عشق
میورزم, در مقابل تلخی زهرآگین مرضی جانسوز قرار داده ام. خاطره شالیزارهای
کرانه‌های دریای خزر و مرغزارهای دیلم, خاطره قله‌های پر برف سبلان و سهند
آذربایجان, خاطره کوهستانهای سبز و خرم زاگرس کردستان و هامون‌های عریان
بلوچستان, خاطره اروند روز خوزستان و هیرمند سیستان, خاطره دشت ارژن فارس,
خاطره حاشیه‌های کویر سوزان خراسان و کرمان, خاطره شهرکها و دهستانهای
ساحلی خلیج فارس, خاطره کوچ عشایر دلیر و فداکار, و بطور کلی با اندیشه همه
گوشه و کنار آن سرزمینمقدس و مردم پرتلاش و پرتوان آن, چشم از جهان
فروبستم..."
محمد رضا شاه بهنگام مرگ ۶۱ ساله بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر